احكام تخلّی
احكام تخلّی (دستشويی رفتن)
(مسأله 209 ) واجب است انسان مكلف هنگام تخلّی و مواقع ديگر، عورت خود را از كسانی كه مكلفند، اگر چه با او محرم باشند، بپوشاند، همچنين لازم است آن را از ديوانه و بچهای كه خوب و بد را می فهمند، هر چند محرم باشند، بپوشاند. ولی زن و شوهر لازم نيست عورت خود را از يكديگر بپوشانند.
(مسأله210) هنگام تخلّی بايد طرف جلوی بدن؛ يعنی شكم، سينه و عورت رو به قبله يا پشت به قبله نباشد.
(مسأله 211) اگر هنگام تخلّی، طرف جلوی بدن كسی رو به قبله يا پشت به قبله باشد و عورت را از قبله بگرداند كفايت نمی كند و چنان چه جلوی بدن او رو به قبله يا پشت به قبله نباشد احتياط واجب آن است كه عورت را رو به قبله يا پشت به قبله ننمايد.
(مسأله 212) هنگام شستشوی محل ادرار و مدفوع رو به قبله يا پشت به قبله بودن اشكال ندارد، ولی در موقع استبراء اگر ادرار از مخرج بيرون آيد بنابر احتياط واجب رو به قبله يا پشت به قبله ننشيند.
(مسأله 213) اگر برای تخلّی مجبور باشد رو به قبله يا پشت به قبله بنشيند، مثلاً برای آنكه نامحرم او را نبيند، در صورتی كه تأخير آن ضرر و مشقت داشته باشد اشكال ندارد و چنانچه هر دو حالت ممكن است احتياط واجب آن است كه پشت به قبله بنشيند.
(مسأله 214) در چند جا تخلّی حرام است:
الف ـ بنابر احتياط واجب در كوچه های بن بست كه صاحبان آنها اجازه نداده باشند.
ب ـ در ملك كسی كه اجازه تخلّی نداده است.
ج ـ در دستشوئیهايی كه برای افراد مخصوصی وقف شده است.
د ـ بر روی قبور مؤمنين در صورتی كه بیاحترامی به آنان باشد.
ه ـ در هر جايی كه موجب بی احترامی به يكی از مقدسات دين باشد.
(مسأله 215) در سه مورد، مخرج مدفوع فقط با آب پاك می شود:
الف ـ هر گاه نجاست ديگری، مانند خون، همراه مدفوع بيرون آيد.
ب ـ هر گاه نجاستی از بيرون به مخرج مدفوع رسيده باشد.
ج ـ اگر اطراف مخرج مدفوع بيش از اندازه معمول آلوده شده باشد.
و در غير اين سه مورد میتوان مخرج مدفوع را با دستمال پارچه ای يا كاغذی و يا با سنگ و كلوخ و مانند اينها پاك نمود و بنابر احتياط واجب از سه مرتبه كمتر نباشد، گرچه با يك مرتبه يا دو مرتبه هم پاكيزه شود ولی اگر با سه مرتبه نجاست برطرف نشود، بايد به اندازه ای تكرار شود تا محل به طور كامل از نجاست پاك شود.
(مسأله 216) سنگ و كلوخ و مانند آن در صورتی مخرج مدفوع را پاك می كند كه پاك و خشك باشد، ولی اگر رطوبت كمی داشته باشد كه به مخرج نرسد اشكال ندارد.
(مسأله 217) لازم نيست مخرج مدفوع را با سه پارچه يا سه سنگ پاك نمايد، بلكه با سه گوشه يك پارچه يا يك سنگ هم كافی است.
(مسأله 218) بهتر است مخرج مدفوع را با آب بشويد و در اين صورت بايد به اندازهای شستشو دهد كه يقين كند چيزی از ذرات مدفوع در آن نمانده است، ولی باقیماندن رنگ يا بوی آن اشكال ندارد. و اگر در مرتبه اول طوری شسته شود كه ذره ای از مدفوع در آن نماند، دوباره شستن لازم نيست.
(مسأله 219) اگر شك كند كه مخرج ادرار يا مدفوع را تطهير كرده يا نه، بايد آن را تطهير كند، ولی اگر پس از نماز، چنين شكی برای او پيش آيد، با احتمال توجه به آن، نمازی را كه خوانده صحيح است، ولی بايد برای نمازهای بعد تطهير نمايد.
استبراء:
(مسأله 220) «استبراء» عمل مستحبی است كه مردها پس از بيرون آمدن ادرار انجام می دهند و اگر پس از استبرا و تطهير مخرج ادرار، رطوبت مشكوكی از انسان بيرون آيد نجس نمی باشد و وضو يا غسل هم باطل نمی گردد، ولی اگر استبرا نكرده باشد، بايد محل را بشويد و وضو يا غسل را دوباره انجام دهد.
(مسأله 221) استبراء شيوه های مختلفی دارد و هدف از آن پاك سازی مجرای ادرار است. بهترين شيوه استبرا اين است كه بعد از قطع شدن ادرار، اگر مخرج مدفوع نجس شده ابتدا آن را تطهير كند، بعد سه دفعه با انگشت ميانه دست چپ از مخرج مدفوع تا بيخ آلت بكشد و بيخ آن را فشار دهد و بعد شست را روی آلت و انگشت پهلوی شست را زير آن بگذارد و سه مرتبه تا سر آن بكشد و پس از آن سه مرتبه سر آلت را فشار دهد.
(مسأله 222) گاهی پس از ادرار، آبی از انسان خارج می شود كه به آن «وَدی» می گويند و گاهی پس از ملاعبه و بازی، آب چسبندهای خارج می شود كه به آن «مَذی» گفته می شود و گاهی هم پس از منی آبی از انسان خارج می شود كه به آن «وَذی» میگويند و هر يك از اين سه آب چنانچه ادرار يا منی به آن نرسيده باشد پاك است. حال اگر كسی پس از ادرار، استبرا كند و آبی از او بيرون آيد و شك كند كه آيا ادرار است يا يكی از اين سه آب، پاك می باشد و اگر وضو يا غسل داشته است باطل نمی شود.
(مسأله 223) اگر انسان شك كند استبرا كرده يا نه و رطوبتی از او بيرون آيد كه نداند پاك است يا نه، بايد بنا بگذارد كه استبرا نكرده و خود را تطهير نمايد و اگر وضو داشته وضويش هم باطل می شود، ولی اگر شك كند استبرائی كه كرده درست بوده يا نه و رطوبتی از او بيرون آيد كه نداند پاك است يا نجس، پاك می باشد و وضو را هم باطل نمی كند.
(مسأله 224) كسی كه استبرا نكرده اگر به واسطه آنكه مدتی از ادرار كردن او گذشته يقين يا اطمينان پيدا كند كه ادرار در مجرا نمانده است و رطوبتی ببيند و شك كند پاك است يا نه، آن رطوبت پاك می باشد و وضو را هم باطل نمیكند.
(مسأله 225) اگر انسان پس از ادرار استبراء كند و وضو بگيرد، چنانچه بعد از وضو رطوبتی ببيند و بداند يا ادرار است يا منی، واجب است احتياطا غسل كند و وضو هم بگيرد، ولی اگر در همين فرض وضو نگرفته باشد فقط گرفتن وضو كافی است.
(مسأله 226) برای زن استبرای از ادرار نيست و اگر رطوبتی در خود بيابد و شك كند پاك است يا نجس، پاك می باشد و وضو و غسل را هم باطل نمیكند.
(مسأله 227) بجز استبرای از ادرار، استبرای از منی نيز وجود دارد و آن ادرار كردن پس از خارج شدن منی است. اين عمل موجب پاكسازی مجرای ادرار از منی می شود و اگر كسی پيش از اين عمل غسل كند و پس از غسل رطوبتی مشكوك در خود بيابد، بايد دوباره غسل نمايد.
مستحبات و مكروهات تخلّی:
(مسأله 228) مستحب است هنگام تخلّی جايی بنشيند كه كسی اصلاً او را نبيند و موقع وارد شدن به مكان تخلّی ابتدا پای چپ و موقع بيرون آمدن ابتدا پای راست را بگذارد همچنين مستحب است در حال تخلّی سر را بپوشاند و سنگينی بدن را بر پای چپ بيندازد.
(مسأله 229) مستحب است انسان پيش از نماز و پيش از خواب و پيش از جماع و بعد از بيرون آمدن منی ادرار كند.
(مسأله 230) هنگام تخلّی، نشستن روبروی خورشيد و ماه و روبروی باد و در جاده، خيابان، كوچه، درب خانه و زير درختی كه ميوه می دهد مكروه است، همچنين چيز خوردن، توقف زياد، تطهير كردن با دست راست و حرف زدن در حال تخلّی مكروه می باشد، ولی اگر ذكر خدا بگويد يا از روی ناچاری حرف بزند مكروه نيست.
(مسأله 231) ايستاده ادرار كردن و ادرار در زمين سخت و سوراخ جانوران و در آب، خصوصا آب ايستاده، مكروه است، همچنين خودداری كردن از ادرار و مدفوع مكروه می باشد و در صورتی كه ضرر می رساند نبايد خودداری كند.
لازم به ذكر است كه برخی از مستحبات و مكروهات نامبرده در مسائل فوق دليل محكمی ندارد، ولی عمل به آنها به قصد رجا و اميد ثواب خوب است.
دیدگاهتان را بنویسید