اذان و اقامه
اذان و اقامه
اذان برای اعلان وقت نماز است و اقامه برای انجام و بجا آوردن نماز به جماعت است. بنابراین در نماز انفرادی اذان و اقامه خطاب به نفس انسان است و یا برای تبلیغ نماز جماعت می باشد.
(مسأله 129) مستحب است نمازگزار پيش از شروع نمازهای واجب يوميه اذان و اقامه بگويد، خواه نمازگزار مسافر باشد يا نه و نماز قضا باشد يا ادا، ولی پيش از نماز عيد فطر و قربان مستحب است به جای اذان و اقامه سه مرتبه «ألصّلاة» گفته شود و در نمازهای واجب ديگر، مانند نماز ميّت، سه مرتبه «ألصّلاة» را به اميد ثواب بگويند.
(مسأله 130) مستحب است در روز اولی كه بچه به دنيا می آيد يا پيش از آنكه بند نافش بيفتد، در گوش راست او «اذان» و در گوش چپش «اقامه» بگويند.
(مسأله 131) اذان، هجده جمله است: چهار مرتبه «أَللّهُ أَكْبَر»،[1] دو مرتبه: «أَشهَدُ أَنْ لا إِلهَ إِلاَّ اللّه»،[2] دو مرتبه: «أشْهَدُ أَنَّ مُحَمُّداً رَسُولُ اللّه»،[3] دو مرتبه: «حَيَّ عَلَی الصَّلاةِ»،[4] دو مرتبه: «حَی عَلَی الفَلاحِ»،[5] دو مرتبه: «حَی عَلی خَيْرِ العَمَلِ»[6] دو مرتبه «أللّهُ أكبَرُ»[7] و دو مرتبه: «لا إلهَ إلاّ اللّهُ».[8]
(مسأله 132) اقامه، هفده جمله است؛ يعنی دو مرتبه «أللّهُ أكبَر»، از اول اذان و يك مرتبه «لا إلهَ إلاّ اللّه» از آخر آن كم می شود، و بعد از گفتن «حَی عَلی خَيْرِ العَمَل» دو مرتبه «قَدْ قامَتِ الصَّلاةِ»[9] اضافه میگردد.
(مسأله 133) جمله «أشْهَدُ أَنَّ عَلِيّاً وَلِی اللّه»[10] جزو اذان و اقامه نيست، ولی خوب است پس از «أشهَدُ أنَّ مُحَمَّداً رَسُولُ اللّه» به قصد قربت گفته شود.
(مسأله 134) نبايد ميان جمله های اذان و اقامه بيش از مقدار معمول فاصله شود وگرنه بايد آن را از سر بگيرد.
(مسأله 135) انسان نبايد بين اذان و اقامه فاصله بيندازد و اگر بيشتر از معمول فاصله به طوری كه اذانِ گفته شده اذان اين اقامه حساب نشود، مستحب است دوباره اذان و اقامه را بگويد، همچنين اگر بين «اذان و اقامه» و «نماز» به قدری فاصله اندازد كه اذان و اقامه آن نماز حساب نشود، مستحب است دوباره برای آن نماز اذان و اقامه بگويد.
(مسأله 136) اذان و اقامه بايد به عربی صحيح و به ترتيبی كه گفته شد پس از فرا رسيدن وقت نماز گفته شود.
(مسأله 137 )اذان بايد پيش از اقامه گفته شود و اگر پس از آن بگويند صحيح نيست.
(مسأله 138) مستحب است انسان هنگام گفتن اذان رو به قبله بايستد و با وضو يا غسل باشد و دست ها را به گوش بگذارد و صدا را بلند نمايد و بكشد و بين جمله های اذان كمی فاصله بيندازد و بين آنها حرف نزند.
(مسأله 139) انسان در اقامه بايد ايستاده و با وضو و بنابر احتياط واجب رو به قبله و بدنش آرام باشد و مستحب است اقامه را از اذان آهستهتر بگويد و جمله های آن را به هم نچسباند، ولی به اندازهای كه بين جمله های اذان فاصله میاندازد، بين جمله های اقامه فاصله نيندازد.
(مسأله 140) مستحب است بين اذان و اقامه يك قدم بردارد يا بنشيند يا سجده كند يا ذكری بگويد يا دعا بخواند يا قدری ساكت باشد يا حرفی بزند و يا دو ركعت نماز بخواند، ولی حرف زدن ميان اذان و اقامه نماز صبح مستحب نيست، بلكه بعيد نيست مكروه باشد. و نماز خواندن بين اذان و اقامه نماز مغرب را به اميد ثواب بجا آورد يا اصلاً بجا نياورد.
(مسأله 141) مستحب است كسی را كه برای گفتن اذان معيّن میكنند عادل و وقت شناس بوده و صدايش بلند باشد و اذان را در جای بلند بگويد.
(مسأله 142) اذان و اقامه نماز جماعت را بايد مرد بگويد، ولی در جماعت زنان، اگر زن اذان و اقامه بگويد كافی است.
(مسأله 143) در پنج نماز اذان ساقط می شود:
اول ـ نماز عصر روز جمعه كه به دنبال نماز جمعه خوانده می شود.
دوم ـ نماز عصر روز عرفه كه روز نهم ذی حجة است در عرفات.
سوم ـ نماز عشای شب عيد قربان، برای حجاجی كه از عرفات عازم مشعرالحرام هستند.
چهارم ـ نماز عصر و عشای زن مستحاضه.
پنجم ـ نماز عصر و عشای كسی كه نمی تواند از بيرون آمدن ادرار و يا مدفوع خود جلوگيری كند.
در اين پنج نماز، اذان در صورتی ساقط می شود كه با نماز قبلی فاصله نشود يا فاصله كمی بين آنها باشد، بلكه در هر جا كه بين دو نماز جمع میكنند بنابر احتياط برای نماز دوم اذان نگويند. و ظاهرا با خواندن نافله حاصل میشود.
(مسأله 144) اگر برای نماز جماعتی اذان و اقامه گفته باشند، كسی كه با آن جماعت نماز میخواند نبايد برای نماز خود اذان و اقامه بگويد.
(مسأله 145) اگر برای خواندن نماز جماعت به مسجد رود و ببيند جماعت تمام شده، در صورتی كه برای آن جماعت اذان و اقامه گفته باشند، بنابر احتياط واجب تا هنگامی كه صف ها به هم نخورده و جمعيت پراكنده نشده باشد نمیتواند برای نماز خود اذان و اقامه بگويد.
(مسأله 146)كسی كه اذان و اقامه ديگری را میشنود مستحب است آن را تكرار كند، ولی بهتر است بجای «حَی عَلَی الصَّلاةِ» تا «حَی عَلی خَيْرِ العَمَل» به اميد ثواب «لا حَولَ وَ لا قُوَّةَ إلاّ بِاللّه» بگويد و نيز بهتر است اقامه را به اميد ثواب تكرار نمايد.
(مسأله 147) كسی كه اذان و اقامه ديگری را شنيده، چه با او گفته باشد يا نه، در صورتی كه بين آن اذان و اقامه و نمازی كه میخواهد بخواند زياد فاصله نشده باشد، میتواند برای نماز خود اذان و اقامه نگويد.
(مسأله 148) اگر پيش از گفتن اقامه شك كند كه اذان گفته يا نه بنا بگذارد كه نگفته است، ولی اگر مشغول اقامه است و شك كند كه اذان گفته يا نه گفتن آن لازم نيست.
[1]. يعنى: «خدای متعال بزرگتر از آن است كه توصيف شود».
[2]. يعنى: «گواهی مى دهم جز خدای يكتا خدای ديگری [سزاوار پرستش] نيست».
[3]. يعنى: «گواهی مى دهم كه حضرت محمّد بن عبداللّه (ع)پيامبر و فرستاده خداست».
[4]. يعنى: «بشتاب به سوی نماز».
[5]. يعنى: «بشتاب به سوی رستگارى».
[6]. يعنى: «بشتاب به سوی بهترين كردار [كه نماز است]».
[7]. يعنى: «خدای متعال بزرگتر از آن است كه توصيف شود».
[8]. يعنى: «گواهی مى دهم جز خدای يكتا خدای ديگری [سزاوار پرستش] نيست».
[9]. يعنى: «به تحقيق نماز برپا شد».
[10]. يعنى: «گواهی مى دهم كه حضرت علی (ع) ولی خدا [بر همه خلق] است».
دیدگاهتان را بنویسید