راه ثبوت ماه
راه ثبوت ماه
ثبوت هلال ماه با اتمام مقارنة خورشید و ماه و بعبارة دیگر با ولادت ماه نو حاصل می شود. لکن برای امور عبادی اگر این ولادت پیش از غروب آفتاب در هر منطقه باشد آن شب، شب اول ماه می باشد و فردای آن، روزِ اول ماه برای همان منطقه می باشد.
راه ثابت شدن اول ماه برای افراد شاک و کسانی که راهی برای آگاهی حلول ماه ندارند.
- (مسأله 169) اول ماه به يكی از پنج راه ثابت می شود:
1 ـ خود انسان ماه را بدون استفاده از دستگاه ببيند.
2 ـ دو مرد عادل گواهی دهند كه در شب، ماه را ديده اند، به شرط آنكه شهادت هر يك درباره صفات ماه، خلاف ديگری و يا خلاف واقع نباشد، اما اگر فقط در تشخيص بعضی خصوصيات اختلاف داشته باشند، مثل آنكه يكی بگويد ماه بلند بوده و ديگری بگويد بلند نبوده، به گفته آنان ماه ثابت می شود.
3 ـ عده ای كه از گفته آنان يقين يا اطمينان پيدا می شود، بگويند ماه را ديده ايم، همچنين است هر چيزی كه به واسطه آن يقين يا اطمينان پيدا می شود.
4 ـ سی روز از آغاز ماه شعبان بگذرد كه به واسطه آن اول ماه رمضان ثابت می شود و سی روز از اول ماه رمضان بگذرد كه به واسطه آن اول ماه شوال (عيد فطر) ثابت می شود.
5 ـ حاكم شرع جامع الشرايط حكم كند كه اول ماه است.
- (مسأله 170) اگر حاكم شرع جامع الشرايط حكم كند كه اول ماه است، كسی هم كه از او تقليد نمی كند بايد به حكم او عمل نمايد، ولی كسی كه میداند حاكم شرع اشتباه كرده يا او را جامع الشرايط نمی داند نمی تواند به حكم او عمل كند.
- (مسأله 171) اول ماه با پيشگويی منجمين ثابت نمی شود، ولی اگر انسان از گفته آنان يقين يا اطمينان پيدا كند بايد به آن عمل نمايد.
- (مسأله 172) بلند بودن ماه يا دير غروب كردن آن دليل بر اينكه شب پيش، شب اول ماه بوده نيست.
- (مسأله 173) اگر اول ماه رمضان برای كسی ثابت نشود و روزه نگيرد، چنانچه دو مرد عادل بگويند شب پيش ماه را ديده ايم بايد روزه آن روز را قضا كند و اگر در همان روز باشد، بقيه روز هم از كارهايی كه روزه را باطل می كند بپرهيزد.
- (مسأله 174) روزی را كه انسان نمی داند «آخر رمضان» است يا «اول شوال»، بايد روزه بگيرد،[1] ولی اگر پيش از مغرب بفهمد اول شوال بوده يا دو مرد عادل شهادت دهند، بايد افطار نمايد.
- (مسأله 175) در هوای صاف اگر بيشتر مردم در صدد ديدن ماه بوده اند و با اين حال ماه را نديده باشند و فقط دو مرد عادل به آن شهادت دهند، چون در معرض اشتباه می باشند، اعتبار شهادت آنان محل اشكال است.
- (مسأله 176) شهادت دو مرد عادل بايد از روی حس و ديدن باشد، پس اگر از روی حدس و يا قواعد علمی شهادت دهند اعتباری ندارد.
- (مسأله 177) اگر در شهری اول ماه ثابت شود برای مردم شهرهای ديگر فايده ندارد، مگر آنكه فاصله آن ها كم باشد، يا انسان بداند كه افق آنها يكی است و يا بداند در آن شهری كه ماه ديده شده آفتاب زودتر از شهر خودش غروب میكند.
- (مسأله 178) اگر زندانی نتواند به اول ماه رمضان يقين كند بايد به گمان عمل نمايد و اگر آن هم ممكن نشد هر ماهی كه روزه بگيرد صحيح است و بايد پس از گذشت يازده ماه از ماهی كه روزه گرفته دوباره يك ماه روزه بگيرد، ولی اگر بعد گمان پيدا كند بايد به آن عمل نمايد.
[1]. حكم روزی را كه انسان نمى داند «اول رمضان» است يا «آخر شعبان» در «مسأله 21» بيان شده است.
دیدگاهتان را بنویسید