ركوع
ركوع
(مسأله 226) انسان بايد در هر ركعت پس از حمد و سوره يا پس از خواندن تسبيحات با قصد ركوع به طور معمول به طرف جلو به اندازهای خم شود كه كف دست ها به سر زانوها برسد و بنابر احتياط دست ها را به زانوها بگذارد.
(مسأله 227) اگر به قصد كار ديگری غير از ركوع، مثلاً برای كشتن جانور، خم شود، نمی تواند آن را ركوع حساب كند، بلكه بايد بايستد و دوباره برای ركوع خم شود و به واسطه اين عمل ركن زياد نشده و نماز باطل نمی شود.
(مسأله 228) كسی كه دست يا زانوی او با دست و زانوی ديگران فرق دارد، مثلاً دست هايش كوچك يا پاهايش بلندتر از معمول است، بايد به اندازه متعارف مردم خم شود به گونه ای كه بگويند ركوع كرده است.
(مسأله 229) كسی كه نشسته نماز میخواند بايد برای ركوع به اندازهای خم شود كه اگر ايستاده ركوع میكرد كمرش را خم مینمود و بهتر است به قدری خم شود كه صورتش نزديك جای سجده برسد. و كسی كه خوابيده نماز میخواند بايد برای ركوع و سجده اشاره كند.
(مسأله 230) هر گاه نتواند به اندازه ركوع خم شود بايد به چيزی تكيه دهد و ركوع كند و اگر موقعی هم كه تكيه داده نتواند به طور معمول ركوع كند بايد به هر اندازه میتواند خم شود و اشاره هم بنمايد و اگر هيچ نتواند خم شود بايد موقع ركوع بنشيند و نشسته ركوع كند و احتياط مستحب آن است كه نماز ديگری هم بخواند و برای ركوع آن در حال قيام با سر اشاره كند.
(مسأله 231) كسی كه در حال ايستاده میتواند برای ركوع با سر اشاره كند و در حال نشسته هم نمیتواند ركوع كند، ولی میتواند كمی خم شود، بايد ايستاده نماز بخواند و احتياط واجب آن است كه نماز ديگری هم بخواند و موقع ركوع آن بنشيند و هر قدر میتواند برای ركوع خم شود.
(مسأله 232) كسی كه پس از خم شدن و رسيدن به حد ركوع و آرام گرفتن بدن از ركوع سر بردارد و دوباره به قصد ركوع به اندازه ركوع خم شود، نمازش باطل است و بايد دوباره بخواند.
(مسأله 233) نمازگزار بايد در ركوع «ذكر» بگويد و گفتن هر ذكری كافی است ولی احتياط واجب آن است كه اگر «سُبْحانَ اللّه» را خواست بگويد سه مرتبه بگويد و اگر غير آن را خواست بگويد نيز سه مرتبه بگويد و از اندازه سه مرتبه: «سُبحانَ اللّهِ» يا يك مرتبه: «سُبحانَ رَبِّی العَظيمِ و بِحَمدِه» كمتر نباشد و احوط آن است كه تسبيحی را كه بيان شد اختيار نمايد.
(مسأله 234) مستحب است نمازگزار در ركوع ذكر «سُبْحانَ رَبِّی العَظيمِ وَ بِحَمْدِه» را سه يا پنج يا هفت مرتبه، بلكه بيشتر بگويد، ولی در حال بيماری، گفتن يك مرتبه «سُبْحانَ اللّه» كفايت میكند.
(مسأله 235) ذكر ركوع بايد دنبال هم و به عربی صحيح گفته شود، همچنين بايد به مقدار ذكر واجب، بدن آرام باشد و در ذكر مستحب نيز چنانچه آن را به قصد ذكری كه برای ركوع دستور دادهاند بگويد بنابر احتياط واجب آرام بودن بدن لازم است.
(مسأله 236) اگر موقعی كه ذكر واجب را میگويد بیاختيار يا از روی اشتباه به قدری حركت كند كه از حال آرام بودن بدن خارج شود، بنابر احتياط واجب پس از آرام گرفتن بدن دوباره آن را به قصد قربت مطلقه[1] بگويد، ولی اگر كمی حركت كند كه از حال آرام بودن بدن خارج نشود اشكال ندارد.
(مسأله 237) اگر پيش از آنكه به مقدار ركوع خم شود و بدن آرام گيرد عمدا ذكر ركوع را بگويد، در صورتی كه به همين ذكر اكتفا كند نمازش باطل است، بلكه اگر دوباره در حال آرامش بدن ذكر را بگويد بنابر احتياط واجب نمازش را تمام كرده و دوباره بخواند.
(مسأله 238) اگر پيش از تمام شدن ذكر واجب، عمدا سر از ركوع بردارد نمازش باطل است و اگر از روی اشتباه سر بردارد، چنانچه پيش از آنكه از حال ركوع خارج شود يادش بيايد كه ذكر ركوع را تمام نكرده، بايد در حال آرامی بدن دوباره ذكر را بگويد و اگر بعد از آنكه از حال ركوع خارج شد يادش بيايد نماز او صحيح است و بنابر احتياط واجب دو سجده سهو بجا آورد.
(مسأله 239) اگر نتواند به مقدار ذكر واجب در ركوع بماند، چنانچه بتواند پيش از آنكه از حد ركوع بيرون رود ذكر را بگويد، بايد در آن حال ذكر را تمام كند و اگر نتواند بنابر احتياط در حال برخاستن سه مرتبه «سُبْحانَ اللّه» بگويد تا حدّاقل يكی از آنها در حال ركوع گفته شود.
(مسأله 240) اگر به واسطه بيماری و مانند آن نتواند در ركوع آرام بگيرد نمازش صحيح است، ولی بايد پيش از آنكه از حالت ركوع خارج شود ذكر واجب را بگويد.
(مسأله 241) پس از تمام شدن ذكر ركوع بايد راست بايستد و پس از آرام گرفتن بدن به سجده رود و اگر عمدا پيش از ايستادن يا پيش از آرام گرفتن بدن به سجده رود نمازش باطل میشود.
(مسأله 242) اگر نمازگزار ركوع را فراموش كند، پس اگر پيش از آنكه به سجده برسد يادش بيايد، بايد بايستد و بعد به ركوع رود و اگر به حالت خميدگی به ركوع برگردد نمازش باطل است. و اگر بعد از آنكه پيشانی به زمين رسيد يا بعد از سجده اول و پيش از شروع سجده دوم يادش بيايد، بنابر احتياط واجب بايد بايستد و ركوع را بجا آورد و نماز را تمام كند و دوسجده سهو برای سجده زيادی بجا آورد و دوباره هم نماز را بخواند.
(مسأله 243) مستحب بلكه احوط است پيش از رفتن به ركوع در حالی كه راست ايستاده تكبير گويد و حتیالإمكان ترك نشود و برای تكبير، دستها را بلند كند و در ركوع پشت را صاف نگه دارد و گردن را بكشد و مساوی پشت نگه دارد و بين دو قدم را نگاه كند و پيش از گفتن ذكر يا بعد از آن صلوات بفرستد و بعد از آنكه از ركوع برخاست و راست ايستاد در حال آرامی بدن بگويد: «سَمِعَ اللّهُ لِمَن حَمِدَهُ».
(مسأله 244) مستحب است در ركوع مرد زانوها را به عقب دهد، و زن دستها را از زانو بالاتر بگذارد و زانوها را به عقب ندهد.
[1]. يعنى: به قصد تقرب به خدای متعال، بدون نيّت وجوب يا استحباب.
دیدگاهتان را بنویسید