نيت روزه
- ( مسأله 1 ) «روزه» آن است كه انسان برای انجام فرمان خداوند عالم از سپیده صبح تا بعد از غروب آفتاب از چيزهايی كه شرح آنها بعد از اين گفته می شود خودداری نمايد.
نيّت روزه
- ( مسأله 2 ) لازم نيست انسان نيّت روزه را از قلب خود بگذراند يا مثلاً به زبان بگويد: «فردا را روزه میگيرم»، بلكه همين قدر كه با توجه و برای انجام فرمان خداوند عالم تصميم دارد از سپیده صبح تا بعد از غروب آفتاب كاری كه روزه را باطل می كند انجام ندهد، كافی است.
- ( مسأله 3 ) انسان بايد در هر شب از ماه رمضان برای روزه فردای آن، نيّت كند، ولی بهتر است كه شب اول ماه نيز نيّت روزه همه ماه را بنمايد.
- ( مسأله 4 ) نيّت روزه يكی از سه حالت را دارد:
الف ـ چنانچه روزه او واجب معيّن[1] باشد، مانند روزه رمضان، بايد پيش از سپیده صبح نيّت روزه فردا را بنمايد و از اول شب ماه رمضان تا سپیده صبح، هر وقت روزه فردا را نيّت كند اشكال ندارد، به شرط آنكه به نيّت خود باقی باشد و برنگردد.
ب ـ چنانچه روزه او واجب غير معيّن باشد، مانند روزه قضا يا كفاره واجب، وقت نيّت آن تا ظهر ادامه دارد، بلكه اگر پيش از ظهر تصميم نداشته باشد كه روزه بگيرد يا ترديد داشته باشد، چنانچه كاری كه روزه را باطل میكند انجام نداده باشد و پيش از ظهر شدن نيّت كند روزه او صحيح است، ولی بعد از ظهر بنابر احتياط نمی تواند نيّت كند.
ج ـ چنانچه روزه او مستحبی باشد، وقت نيّت آن از اول شب قبل تا چند دقيقه به مغرب روز بعد است به اين معنا كه اگر كسی به هر دليل بدون نيّت روزه از سپیده صبح تا چند دقيقه به مغرب كاری كه روزه را باطل می كند انجام نداده باشد و قبل از مغرب نيّت روزه مستحبی نمايد، روزه او صحيح است.
- ( مسأله 5 ) كسی كه بدون نيّت روزه خوابيده و پس از سپیده صبح بيدار شده است دو حالت دارد:
الف ـ چنانچه پيش از ظهر بيدار و متوجه شود و قصد روزه كند روزهاش صحيح است، روزه او واجب باشد يا مستحب، ولی در روزه واجب معيّن، مثل روزه رمضان، و نذر معيّن[2] روزه را بگيرد و بنابر احتياط استحبابی قضای آن را نيز بجا آورد.
ب ـ چنانچه بعد از ظهر بيدار شود روزه واجب از او صحيح نيست؛ ولی در ماه رمضان بنابر احتياط به قصد ما فی الذمّه امساك كند؛ يعنی كاری كه روزه را باطل می كند انجام ندهد و پس از ماه رمضان قضای آن را بنابر احتياط مستحبّ هم بجا آورد.
- ( مسأله 6 ) اگر پيش از سپیده صبح نيّت كند و بخوابد و پس از مغرب بيدار شود روزه اش صحيح است.
- ( مسأله 7 ) اگر بخواهد غير روزه رمضان و روزههايی كه در روزهای خاصی قرار داده شده، مثل اول ماه يا ايّام البيض،[3] روزه ديگری بگيرد، بايد آن را معيّن نمايد، مثلاً نيّت كند كه روزه قضا يا روزه نذر میگيرم، ولی در ماه رمضان لازم نيست نيّت كند كه روزه رمضان میگيرم؛ بلكه نيّت روزه فردا كافی است. و اگر نداند ماه رمضان است يا فراموش كند و روزه ديگری را نيّت نمايد، روزه ماه رمضان محسوب میشود، همچنين است حكم روزه هايی كه در روزهای خاصی قرار داده شده است.
- ( مسأله 8 ) اگر بداند ماه رمضان است و از روی عمد نيّت روزه غير رمضان كند، نه روزه رمضان حساب میشود و نه روزهای كه قصد كرده است.
- ( مسأله 9 ) اگر ـ به عنوان مثال ـ با نيّت روز اول ماه روزه بگيرد و بعد بفهمد روز دوم يا سوم بوده، روزه او صحيح است.
- ( مسأله 10 ) اگر در ماه رمضان، پيش از سپیده صبح بيهوش شود و در بين روز به هوش آيد سه حالت دارد:
الف ـ چنانچه پيش از سپیده صبح نيّت روزه نكرده و پيش از ظهر به هوش آيد، بنابراحتياط واجب نيّت روزه كند و روزه را بگيرد و اگر نگرفت قضای آن را بجا آورد.
ب ـ چنانچه پيش از سپیده صبح نيّت نكرده و بعد از ظهر به هوش آيد، روزه بر او واجب نيست.
ج ـ چنانچه پيش از سپیده صبح نيّت كرده باشد، چه پيش از ظهر به هوش آيد يا بعد از ظهر، بنابر احتياط واجب روزه آن روز را تمام نمايد و اگر تمام نكرد قضای آن را بجا آورد.
- ( مسأله 11 ) اگر پيش از سپیده صبح نيّت كند و بعد مست شود و در بين روز به هوش آيد، پيش از ظهر باشد يا بعد از ظهر، بنابر احتياط واجب روزه آن روز را تمام كند و قضای آن را هم بجا آورد.
- ( مسأله 12 ) اگر نداند يا فراموش كند كه ماه رمضان است و پيش از ظهر ملتفت شود، چنانچه كاری كه روزه را باطل میكند انجام نداده باشد بايد نيّت كند و روزه او صحيح است. و چنانچه كاری كه روزه را باطل میكند انجام داده باشد يا بعد از ظهر متوجه شود روزه او باطل می باشد، ولی بايد تا مغرب كاری كه روزه را باطل میكند انجام ندهد و پس از ماه رمضان هم آن روزه را قضا نمايد.
- ( مسأله 13 ) كسی كه در ماه رمضان بالغ می شود يكی از چهار حالت را دارد:
الف ـ اگر پيش از سپیده صبح بالغ شود، بايد روزه آن روز را بگيرد.
ب ـ اگر پيش از اذان ظهر بالغ شود و كاری هم كه روزه را باطل می كند انجام نداده باشد، بنابر احتياط واجب بايد روزه آن روز را بگيرد؛ مخصوصا اگر از سپیده صبح نيّت روزه كرده باشد.
ج ـ اگر بعد از ظهر بالغ شود و قصد روزه آن روز را داشته و كاری هم كه روزه را باطل می كند انجام نداده باشد، می تواند روزه آن روز را بگيرد ولی واجب نيست.
د ـ اگر بعد از ظهر بالغ شود و قصد روزه نداشته ـ خواه كاری كه روزه را باطل میكند انجام داده باشد يا نه ـ روزه آن روز بر او نه واجب است و نه صحيح می باشد.
- ( مسأله 14 ) روزه و ساير عبادات بچه نابالغی كه خوب و بد را تشخيص می دهد صحيح است.
- ( مسأله 15 ) اگر كافر پيش از ظهر مسلمان شود و كاری كه روزه را باطل می كند انجام نداده باشد بنابر احتياط آن روز را روزه بگيرد، همچنين اگر بچه پيش از ظهر بالغ شود يا ديوانه عاقل گردد و يا بيهوش به هوش آيد و كاری كه روزه را باطل می كند انجام نداده باشد، بنابر احتياط واجب روزه آن روز را بگيرد.
- ( مسأله 16 ) كسی كه روزه قضای رمضان دارد نمی تواند روزه مستحبی بگيرد، همچنين است بنابر احتياط واجب اگر روزه واجب ديگری داشته باشد و چنانچه فراموش كند و روزه مستحبی بگيرد، در صورتی كه پيش از ظهر يادش بيايد روزه مستحبی او به هم میخورد و میتواند نيّت خود را به روزه واجب برگرداند و اگر بعد از ظهر متوجه شود روزه او باطل است و اگر بعد از مغرب يادش بيايد صحت روزه او خالی از اشكال نيست. و بعید نیست مأجور باشد.
- ( مسأله 17 ) كسی كه برای بجا آوردن روزه ميّتی اجير شده، چنانچه روزه مستحبی بگيرد و مانع بجا آوردن روزه استيجاری نگردد اشكال ندارد، هر چند احوط ترك آن است.
- ( مسأله 18 ) كسی كه روزه قضا دارد، چنانچه وقت آن وسعت داشته باشد می تواند روزه اسيتجاری بگيرد.
- ( مسأله 19 ) اگر غير از روزه ماه رمضان روزه معيّن ديگری بر انسان واجب باشد، مثلاً نذر كرده باشد روز معيّنی را روزه بگيرد، چنانچه از روی عمد تا سپیده صبح نيّت نكند روزه اش باطل می شود و اگر نداند كه روزه آن روز بر او واجب است يا فراموش كند و پيش از ظهر يادش بيايد، چنانچه كاری كه روزه را باطل میكند انجام نداده باشد و فورا نيّت كند روزه او صحيح است و در غير اين صورت باطل می باشد.
- اگر مريض پيش از ظهر ماه رمضان خوب شود و از سپیده صبحتا آن وقت كاری كه روزه را باطل می كند انجام نداده باشد، بنابر احتياط واجب نيّت روزه كند و آن روز را روزه بگيرد و قضای آن را نيز بجا آورد و چنانچه بعد از ظهر خوب شود روزه آن روز بر او واجب نيست و میتواند افطار نمايد و بايد قضای آن را بگيرد.
- ( مسأله 21 ) روزی را كه انسان شك دارد «آخر شعبان» است يا «اول رمضان»، واجب نيست روزه بگيرد و اگر بخواهد روزه بگيرد، نمیتواند نيّت روزه رمضان كند، بكله نيّت روزه قضا يا مستحبی نمايد. و چنانچه به قصد غير ماه رمضان روزه بگيرد و بعد معلوم شود آن روز جزو رمضان بوده، روزه ای كه گرفته برای رمضان حساب می شود.
- ( مسأله 22 ) اگر روزی را كه شك دارد آخر شعبان است يا اول رمضان، به نيّت روزه قضا يا روزه مستحبی و مانند آن روزه بگيرد و در بين روز بفهمد كه ماه رمضان است، بايد نيّت روزه رمضان نمايد.
- ( مسأله 23 ) اگر در روزه واجب معيّنی، مانند روزه رمضان، از نيّت روزه گرفتن برگردد يا مردد شود روزه اش باطل می شود، بلكه اگر قصد كند يكی از كارهايی كه روزه را باطل میكند انجام دهد، هر چند انجام ندهد، صحت روزه او محل اشكال است و در هر صورت بايد از چيزهايی كه روزه را باطل میكند اجتناب نمايد و قضای آن را نيز بگيرد.
- ( مسأله 24 ) در روزه واجبی كه وقت آن معيّن نيست، مانند روزه قضا يا كفاره، اگر قصد كند كاری كه روزه را باطل می كند انجام دهد يا مردد شود، چنانچه انجام ندهد و تا پيش از ظهر دوباره نيّت روزه كند روزهاش صحيح است و در روزه مستحب اگر پيش از غروب هم نيّت كند صحيح است.
- ( مسأله 25 ) در روزه واجبی كه وقت آن معيّن نيست و وسعت دارد، روزه دار میتواند پيش از اذان ظهر روزه خود را باطل نمايد، ولی اگر بعد از اذان ظهر باشد، در قضای رمضان، بلكه بنابر احتياط واجب در هر واجب غير معيّن بايد روزه خود را تمام كند. و چنانچه روزه او مستحبی باشد هر وقت بخواهد می تواند آن را باطل نمايد.
[1]. يعنی روزه ای كه در وقت معيّن و مشخصی بر انسان واجب شده باشد، مثل روزه رمضان كه تنها بايد در ماه رمضان بجا آورده شود و در ماه های ديگر انجام آن به نيّت ادا صحيح نيست.
[2]. آنكه نذر كند در روز مشخصی روزه بگيرد.
[3]. به سيزدهم و چهاردهم و پانزدهم هر ماه «ايّام البيض» گفته مى شود.
دیدگاهتان را بنویسید